** خلاصه ای از این قسمت تقدیم به شما همسفرهای نورانی :

کالبدها: سفری به اعماق وجود انسان ( ویدیوی جدیدی مزدافر مومنی عزیز )

در این مقاله، به بررسی موضوع کالبدها از دیدگاه مزدافر مومنی عزیز می‌پردازیم. ایشان در این محتوا، به کاوش در ابعاد وجودی انسان پرداخته و لایه‌های مختلف وجود را از منظر فرهنگ‌ها و تمدن‌های گوناگون مورد بررسی قرار می‌دهند.

کالبد چیست؟

کالبد در لغت‌نامه دهخدا به معنی “قالب” و “تن” تعریف شده است. اما در قلمرو اندیشه و عرفان، کالبدها قالب‌ها یا ابعاد وجودی مختلف انسان هستند. هر کالبد به یکی از ابعاد وجودی انسان اشاره دارد و این‌طور نیست که ما چندین کالبد فیزیکی مشابه داشته باشیم. کالبدها لایه‌ها یا ابعاد دیگری از وجود ما هستند که الزاماً شکل فیزیکی ندارند.

نگاهی به کالبدها از منظر فرهنگ‌های مختلف

مزدافر مومنی در این محتوا تأکید می‌کند که مفهوم انسان به عنوان موجودی چند بعدی، در فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف، از دیرباز مطرح بوده است. در اغلب این تعاریف، انسان فقط به بدن فیزیکی محدود نمی‌شود، بلکه دارای بدن‌ها یا ابعاد دیگری نیز هست.

کالبدها در عرفان اسلامی

در عرفان اسلامی، تقسیم‌بندی‌های مختلفی برای کالبدها وجود دارد. یکی از معروف‌ترین آن‌ها، تقسیم‌بندی هفت‌گانه است که به لطایف سبعه (لطایف هفتگانه) مشهور است: لطیفه قالبیه، لطیفه نفسیه، لطیفه قلبیه، لطیفه روحیه، لطیفه سریه، لطیفه خفیه و لطیفه حقیقیه. البته بزرگانی مانند محی‌الدین ابن عربی، کالبدهای انسان را پنج‌گانه می‌دانند.

کالبدها در یونان باستان و فلسفه نوافلاطونی

در یونان باستان، از زمان افلاطون و ارسطو، به کالبدها اشاره شده است. مکتب نوافلاطونی که توسط فلوطین (افلوطین) بنیان‌گذاری شد، با افزودن عنصر الهیات به فلسفه یونان باستان، جهش بزرگی ایجاد کرد و بر اندیشمندان بسیاری پس از خود تأثیر گذاشت. در فلسفه نوافلاطونی نیز تقسیم‌بندی‌های مختلفی برای کالبدها وجود دارد، از جمله تقسیم‌بندی هفت‌گانه: کالبد فیزیکی، کالبد حیاتی، کالبد روانی، کالبد ذهنی، کالبد شهودی، کالبد روحانی و کالبد الهی.

کالبدها در تائوئیسم

در تائوئیسم، تقسیم‌بندی‌های متعددی برای کالبدها وجود دارد. یکی از این تقسیم‌بندی‌ها شامل هفت کالبد است: کالبد شناختی (فیزیکی)، کالبد انرژی، کالبد عاطفی، کالبد ذهنی، کالبد روحی، کالبد ابدی و کالبد کیهانی. کالبد کیهانی نمایانگر اتحاد کامل فرد با کیهان و یگانگی با تائو است.

کالبدها در بودیسم

در بودیسم، به‌ویژه بودیسم تبتی و لامائیسم، تقسیم‌بندی‌های گوناگونی برای کالبدها وجود دارد. یکی از این تقسیم‌بندی‌ها شامل هفت کالبد است: کالبد فیزیکی، کالبد انرژی، کالبد عاطفی یا روانی، کالبد ذهنی، کالبد علی، کالبد نورانی یا کالبد سعادت و کالبد کیهانی. کالبد کیهانی مرتبط با آگاهی جهانی یا حقیقت مطلق است و نمایانگر ذات بودا یا طبیعت بودا در انسان و ارتباط او با کل هستی است.

کالبدها در علوم وِدايى، ودانتا و آیورودا

در علوم وِدايى، به‌ویژه در آیورودا، تقسیم‌بندی پنج‌گانه‌ای برای کالبدها وجود دارد که به پانچا کوشا (پنج غلاف) معروف است: آن‌نا‌مایا کوشا (کالبد غذایی)، پرانا‌مایا کوشا (کالبد انرژی)، من‌مایا کوشا (کالبد ذهنی)، ویجنان‌مایا کوشا (کالبد عقل و خرد) و آناندا‌مایا کوشا (کالبد سرور و شعف).

کالبدها در مصر باستان

در مصر باستان نیز کالبدها به شکل‌های مختلفی تعریف شده‌اند. یکی از این تقسیم‌بندی‌ها شامل هفت کالبد است: خَت (کالبد فیزیکی)، کا (کالبد انرژی)، با (کالبد روح یا شخصیت)، شِوِت (کالبد سایه)، ایب (مرکز آگاهی یا قلب)، رِن (کالبد هویت معنوی) و آخ (کالبد الهی).

کالبدها در اندیشه ایران باستان

در اندیشه ایران باستان، کالبدها به شکلی زیبا و با زبانی نزدیک به زبان خودمان تعریف شده‌اند. یکی از این تقسیم‌بندی‌ها شامل هفت کالبد است: تَن (گیتی یا کالبد فیزیکی)، گیان (جان یا نیروی حیاتی)، روان (کالبد روانی)، بُوی (عقل و خرد یا کالبد ذهنی)، دین (وجدان معنوی)، فروهر (جوهر مینوی) و خُورنه (فر ایزدی یا کالبد نوری).

انسان: آگاهی بی‌شکل

مزدافر مومنی عزیز تأکید می‌کند که ما کالبد نیستیم، بلکه کالبد داریم. ما بدن، ذهن، روان یا عواطف نیستیم. انسان آگاهی بی‌شکلی است که بی‌واسطه، بودن را ادراک می‌کند و منجر به تکامل خود و تمامیت هستی می‌گردد.

مغز: یک آنتن

مغز مانند یک آنتن دوطرفه عمل می‌کند که هم امواج را ارسال و هم دریافت می‌کند. مغز پیچیده‌ترین و تکامل‌یافته‌ترین شکل فیزیکی در سطح تجلی‌یافته هستی است.

مرگ: پایان هستی نیست

از منظر علم فیزیک، انرژی نه به وجود می‌آید و نه از بین می‌رود، بلکه از حالتی به حالت دیگر تبدیل می‌شود. بنابراین، مرگ پایان هستی نیست، بلکه تغییری در وضعیت و صعود به سطحی دیگر از واقعیت است.

جمع‌بندی

مزدافر مومنی با بررسی کالبدها از دیدگاه‌های مختلف، به ما نشان می‌دهد که انسان موجودی چند بعدی است و درک عمیق‌تر خود و هستی، نیازمند توجه به تمام ابعاد وجودی‌مان است. موضوع کالبدها موضوعی جدید نیست و ریشه در تاریخ و فرهنگ‌های مختلف دارد. درک مفهوم کالبدها می‌تواند به ما در مسیر خودشناسی و تکامل یاری رساند.